De generatie van Hendrik Arend, Gerard Rijkert, en Wijnand (~1790)

Ik weet niet wat er in Elburg na de patriottische woelingen is gebeurd maar de pogingen van de Staten van Gelderland om controle te houden zijn hopeloos: in 1795 steekt het Franse leger de Waal over en begint de Franse tijd.

Hendrik Arend Wijnne (burgemeester, 1760-1817)

Hendrik Arend was de oudste overlevende zoon van schepen Arend Wijnne Jr. en kleinzoon van de weesmeester Hendrik Wijnne. In 1783 trouwt hij met Hermina Top en zij hadden vier kinderen. Zij krijgen een huis van Hendriks vader:

Blz 318 Verschenen Arend Wijnne en Johanna Vos echtel. dragen over aan hun zoon Hendrik Arend Wijnne en Hermina Top echtel. een huis op de Beekstraat met de grutterij en achterhuis staande tussen Cornelis van Hulsen en Evert Loos niet bezwaard enz. get 29 april 1784

Zowel Hendrik Arend als Arend Jr. komen voor in de lijst van burgers beschuldigd van patriottische woelingen en zij waren dus geen oranjeklanten. Toch maak ik uit de protocollen op dat HA ontvanger der belastingen was in Elburg van 1791 tot 1808 wat er op wijst dat patriotten overheidsbanen konden hebben voor 1795. Veel documentatie is er niet maar er valt op te maken dat HA in ieder geval in augustus 1802 lid is van het gemeentebestuur. Hier is een citaat uit de protocollen waar zijn functie uit blijkt:

Borgstelling van Hendrik Arend Wijnne en Hermina Top echtel voor zijn functie als ontvanger der belastingen enz enz.betreft een doorgaand huis en grutterij op de Beekstraat door hem bewoond getaxeert op 4900,-en verder Hendrik Vos en Johanna Wijnne als borg enz enz. get 22 april 1791

Bij zijn dood wordt HA beschreven als “oud-burgermeester” dus hij moet (een van de) burgemeesters van Elburg zijn geweest gedurende de Franse tijd. Uit het volgende citaat blijkt dat Arend en HA belastinggelden overdragen aan het Franse comptoir generaal.

Verschenen Arend Wijnne en H.A.Windhouwer stellen zich borg voor zodanige ontvangsten als de burger H.A.Wijnne vanwege de stad Elburg en het ampt Nunspeet wegens de buiten gewone geldheffing van d.d. 30 nov 1798 over Elburg en Doornspijk is opgelegd en hij aan het comptoir generaal namens die gemeenten moet afdragen enz enz. get 16 jan 1799

Het huis van HA staat nog steeds in Elburg in de Beekstraat (zie foto) en gek genoeg heeft het een afbeelding van een arend op de deur. De brug voor de Vispoort in Elburg heeft vier stenen aan de westkant (zie foto) waarop staat: “De 1 st steen gelegt / door A.I. Wijnne / Anno / 1799”. Dit refereert waarschijnlijk aan zijn zoon Arend Johan (Jan) Wijnne die toen acht jaar oud was. In 1817 overlijdt HA en zijn weduwe plaatst een rouwadvertentie.

Na een smertelijk Lijden van 13 maanden, overleed heden morgen even na 11 uren, aan de gevolgen eener Bloedspuwing, tot mijne en mijner vier Kinderen bittere droefheid, mijnen geliefden Echtgenoot, den Heer Hendrik Arend Wijnne, in leven Oud-Burgemeester en Ontvanger dezer Stad, in den ouderdom van 56 jaren en bijna 8 maanden, na eene gelukkige Echtverbintenis, van bijna 35 Jaren; geve hiervan kennis aan Vrienden en Bekenden, en verzoeke van Brieven van Rouwbeklag verschoond te blijven.

Elburg, den 16 July 1817.

 

Fig. 11. De Beekstraat in 2004 en 1900. De voordeur heeft een afbeelding van een arend. De steentjes in de stoep beelden ook een arend af.

Fig. 12. Op de stenen in de brug staat “De 1st steen gelegt / door A.I. Wijnne / Anno / 1799 ”

Everardus Wijnne (1762-1819)

Over Everardus valt niet veel te vertellen. Hij trouwde eveneens met een Top (Wijntje Top, geen zuster van Hermina) en was een grutter van beroep. Zij hadden een dochter Johanna die later trouwde met de deurwaarder Herman Berghuis uit Kampen. De rouwadvertentie van Everardus is bewaard gebleven:

Heden avond om zes uren, is, aan de gevolgen van een Borst-ziekte en kramppijnen overleden, mijnen geliefden Echtgenoot, Everhardus Wijnne, in den ouderdom van 57 jaren en ruim 2 maanden, na eene sukkeling van ruim 2 jaren. - Ik geve hiervan kennis aan Vrienden en Bekenden, met verzoek van brieven van rouwbeklag verschoond te blijven. Wijntjen Top, Elburg, den 6 September 1819.

Gerard Rijkert Wijnne (1765-1840)

Gerard Rijkert staat bekent als grondeigenaar en als landbouwer. Uit Coll. Muschart:

1819 Gerard Rijkert Wijnne, grondeigenaar Elburg is een oom van Geertruyd Wijnne 18 jaar en Arnoldus Johannes Wijnne 15 jaar en de meerderjarige Arend Jacob Wijnne, grondeigenaar Elburg en Hendrik Lambert Wijnne, grondeigenaar, is een volle neef

Hij trouwt in 1800 met Grietje Everts: “Opheden zyn met toestemming van wederzydsche Ouders, in Ondertrouw opgenomen Gerard Rykert Wynne en Grietjen Everts, Elburg, den 7 Maart, 1800”. Een paar kilometer ten zuiden van Elburg op de Horst staat een bungalow op een terp met twee oude stenen in de muur gemetseld (zie foto). Op één steen staat de tekst “De eerste steen gelegd door J. Wijnne op den 3/6/1833” en op de andere “G.R. Wijnne Herbouwd door D.D. Balk 5/7/1833”. Johannes Wijnne was Gerard Rijkert’s zoon geboren in 1805. Naar het schijnt had GR een groot aantal huizen in Elburg en een boerderij op de Horst die in 1985 is afgebrand. Gerard Rijkert overleed in 1840 en deze rouwadvertentie is overgebleven (de “oudsten zoon” is Arend Jacob):

Moest ik, nu drie weken geleden, mijnen dierbaren oudsten Zoon zien grafwaarts dragen; heden trof mij eenen niet minder gevoeligen slag, door het afsterven van mijnen hartelijk geliefden Echtgenoot Gerrit Rijkert Wijnen. Hij stierf aan een verval van krachten, in den ouderdom van 74 jaren, van welke ik bijna 40 jaren het zoete en zure dezes levens met hem deelde.

Het geloof aan de zoens-dood van onzen Zaligmaker, en des Overledenens christelijken wandel, doen mij hopen en vertrouwe, dat hij eene betere wereld is ingegaan. De hoop van eenmaal met de afgestorvene voor eeuwig hereenigd te worden, troost mij.

De liefde, welke mijne twee, mij nog overgeblevene, met mij treurende Kinderen, mij toedragen, beurt mij op, en doet mij gelaten zijn bij de treffende verliezen, welke onze hemelsche Vader mij oplegd te dragen.

Elburg, den 21sten Januarij 1840. G. Everts, Wed. G.R. Wijnne

Fig. 13. De tekst op de linker steen is: "De eerste steen gelegd door J. Wijnne op den 3/6/1833". De tekst op de rechter steen is "G.R. Wijnne Herbouwd door D.D. Balk 5/7/1833".

De jongste zoon van Gerard Rijkert, Johannes, was bakker in Elburg en woonde in de Noorderkerkstraat 19 met zijn vrouw (sinds 1831) Evertje Hoen bakkersche. Johannes en Evertje hadden zeven kinderen. De tweede zoon, Jan, trouwde met Jacoba Balk, dochter van de D. Balk die genoemd wordt op de gevelsteen in de boerderij. Jan Wijnne en H.R. Balk hebben gezamenlijk sinds 1857 een houtzaagmolen aan de Nunspeterweg die helaas niet meer bestaat (zie de advertentie uit het Over-Veluwsch Weekblad van 1858).

Fig. 14. Advertentie uit het Over-Veluwsch Weekblad (1858)

De oudste zoon van Johannes Wijnne en Evertje Hoen was Gerard Rijkert waar ik niet zo veel van af weet behalve dat hij bakker van beroep was, dat hij trouwde met Hermina van Doesburg, dat hij overleed op 69-jarige leeftijd in 1901, en dat zijn graf nog steeds te zien is even buiten Elburg. Gerard Rijkert had één zoon Johannes geboren in 1873 die ook bakker van beroep was. Hoewel in 1915 had Joh. Wijnne te Elburg telefoon nummer 3, hij woonde in de van Kinsbergenstraat 3, en zijn beroep is Stoombootondernemer. Johannes overlijdt in 1943 (zie foto). Johannes heeft één zoon, Gerard Rijkert (nier erg origineel deze Wijnne’s…) die in juni 1918 op 18-jarige leeftijd overlijd. Ik geloof dat de Spaanse griep pas een jaar later uitbrak. Zijn enige zuster Trijntje overlijd in 1976. Hoe het ook zij, dit is het einde van deze tak van de familie.

Fig. 15. Grafstenen op de begraafplaats van Elburg.

Wijnand Wijnne (1769-1841)

Wijnand was de jongste overlevende zoon van Arend Wijnne en Johanna Vos. Er valt niet zo heel veel over hem te vertellen. Hij trouwt met Elisabeth Mouwe in 1796 en heeft drie kinderen. De dochter is Geertruid die met Tjibbe Hooghordel trouwt wiens klein-klein-etc-zoon nu een boer is in Elburg (zie de inleiding). Wijnand is officieel zonder beroep maar doet wel wat werk voor de stad zoals blijkt uit dit citaat uit de protocollen:

Schepenen en raad van Elburg doen cond: verschenen de burgers Hendrik Vos, Arnold Mouw, Dirk Gerrits van Hoeclum, Wijnand Wijnne en Melis Mouw aan wie in erfpacht wordt verleent een stuk grond op de Stadswal zijnde het “Noorderbolwerk” door ons afgebakend met het recht een sloot te graven en de halve slootaarde ten dienste van de stad naar de buitenkant zal worden opgeworpen voor de zgn. Mandemakersdoel en tot in de stadsgracht met het recht aan de stad deze later te dempen en geen andere dan iepenbomen en langs de Oldebleek geen bomen te planten en op het Bolwerk een Windmolen met gebebouwen te plaatsen en voor de Doelen te mogen looien en tanen en verder de lederfabriek te doen exerceren met de benodigde timmeringe daartoe tegen de stadsmuur te mogen doen en een weg aanleggen naar de Vischpoort enz. get 20 juni 1797

Is het mogelijk dat Wijnand de brug voor de Vispoort heeft gebouwd of laten bouwen? Zijn vrouw overlijd in 1819:

Heden morgen om half drie uur, stierf mijne beminde huisvrouw Elizabeth Mouw, in den ouderdom van 48 Jaren en 5 Maanden, aan de gevolgen eener krampziekte, van 4 dagen. Mijn verlies is treffend, daarom verzoek ik van Rouwbeklag te worden verschoond.

Elburg, den 28 Augustus 1819. W. Wijnne

Wijnand overlijd in 1841:

Heden overleed alhier, in den ouderdom van ruim 72 jaren, onze veelgeliefde Vader en Behuwd-Vader, wijlen den Heer Wijnand Wijnne. Een snel toegenomen verval van krachten maakte een einde aan zijn on dierbaar leven. Hoezeer in jaren gevorderd, ontvalt ons in hem een ware steun, en zullen wij steeds met diepe droefheid op dit verlies moeten terugzien. T. Hooghordel. G. Wijnne. Elburg, 30 December, 1841.

Daarmee loopt het spoor voor deze tak van de familie dood.